โรงเรียนไม้ยาวิทยาคม ตั้งอยู่เลขที่ 190 หมู่ 4 บ้านสันสะอาด ตำบลไม้ยา อำเภอพญาเม็งราย จังหวัดเชียงราย รหัสไปรษณีย์ 57290 โทรศัพท์ 0-5367-2370 โทรสาร 0-5367-2370 มีเนื้อที่ทั้งหมด 80 ไร่ เดิมพื้นที่ดังกล่าวเป็นที่สาธารณะ โรงเรียนไม้ยาวิทยาคมสามารถจัดตั้งขึ้นมาได้ก็ด้วยความร่วมมือ ร่วมใจ ร่วมคิด ร่วมทำและร่วมกันสร้างจากประชาชนตำบลไม้ยา โดยการนำของนายบุญปั๋น ไกลถิ่น กำนันตำบลไม้ยาสมัยนั้น และได้รับการสนับสนุนจาก นายสมบูรณ์ วันไชยธนวงศ์ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดเชียงราย เขต 2 นายพร โนเลี่ยม สมาชิกสภาจังหวัดเชียงราย เขตอำเภอพญาเม็งราย ตลอดจนพ่อค้า คหบดี และกลุ่มโรงเรียนประถมศึกษาตำบลไม้ยาเป็นอย่างดี
โดยกระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศจัดตั้งเป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาประจำตำบลไม้ยา สังกัดสำนักงานการศึกษาขั้นพื้นฐานศึกษา เมื่อวันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2533 โดยมี นายสนั่น หล้านามวงศ์ อาจารย์ใหญ่โรงเรียนพญาเม็งราย มารักษาการในตำแหน่งครูใหญ่โรงเรียนไม้ยาวิทยาคม ครั้งแรกมีนักเรียนมาสมัครเข้าเรียนจำนวน 83 คน แบ่งเป็น 2 ห้องเรียน มีครูมาช่วยสอนจากโรงเรียนพญาเม็งราย 2 คน และจากกลุ่มโรงเรียนประถมศึกษาตำบลไม้ยาอีก 2 คน จากนั้นสำนักงานการศึกษาขั้นพื้นฐานได้บรรจุแต่งตั้งครูรุ่นแรกจำนวน 3 คนมาปฏิบัติการสอน
ต่อมาใน วันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2533 นายประเสริฐ กันทะวัง มาดำรงตำแหน่งครูใหญ่ พ.ศ. 2533 2536 ดำรงตำแหน่งอาจารย์ใหญ่ พ.ศ. 2536 2538 ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการเมื่อ พ.ศ. 2538 2541และได้เข้าโครงการขยายโอกาสทางการศึกษา (ค.อมต.สศ) และโครงการโรงเรียนศึกษา เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและสังคม (รพชส.) รุ่น 2
พ.ศ.2541 นายสัมฤทธิ์ นวะมะวัฒน์ ผู้อำนวยการโรงเรียนสันติคีรีวิทยาคม อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย มาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียนไม้ยาวิทยาคม
และปีการศึกษา 2542 โรงเรียนไม้ยาวิทยาคมได้เข้าโครงการโรงเรียนนำร่องการประกันคุณภาพการศึกษา
พ.ศ. 2544 นางช่อฟ้า ม่วงมณี อาจารย์ใหญ่โรงเรียนวาวีวิทยาคม มาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน ไม้ยาวิทยาคม
พ.ศ. 2546 นายอุทร นัดดากุล รองผู้อำนวยการโรงเรียนพะเยาวิทยาคม จังหวัดพะเยา แต่งตั้งมาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียนไม้ยาวิทยาคม
21 พฤษภาคม 2551 นายอุทิศ ศิริรัตน์ ผู้อำนวยการโรงเรียนห้วยแย้ จังหวัดชัยภูมิ ย้ายมาดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียนไม้ยาวิทยาคม
6 มกราคม 2553 นายสมเกียรติ รู้ธรรม ผู้อำนวยการโรงเรียนแม่หลวงอุปถัมภ์ไทยคีรี จังหวัดเชียงราย ย้ายมาดำรงตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนไม้ยาวิทยาคมจนถึงปัจจุบัน โรงเรียนไม้ยาวิทยาคม เปิดทำการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีนักเรียนทั้งสิ้น 323 คน มี 15 ห้องเรียน แยกเป็นนักเรียนชาย 167 คน นักเรียนหญิง 156 คน (ข้อมูล 10 มิถุนายน 2554 ) มีจำนวนบุคลากรในโรงเรียน 29 คน ดังนี้ ผู้อำนวยการโรงเรียน 1 คน ครูจำนวน 20 คน( ชาย 7 คน หญิง 13 คน จบการศึกษาระดับปริญญาโท จำนวน 4 คน ระดับปริญญาตรี 21 คน ตำแหน่ง ช่วยราชการ 2 คน ) พนักงานราชการ 2 คน ครูอัตราจ้าง 3 คน ลูกจ้างชั่วคราว 2 คน และช่างครุภัณฑ์ 1 คน
โรงเรียนไม้ยาวิทยาคมเป็นโรงเรียนประจำตำบลขนาดเล็กมีเขตพื้นที่บริการ คือ โรงเรียนประถมศึกษาในเขตตำบลไม้ยา จำนวน 6 โรงเรียน คือ โรงเรียนห้วยก้างรัฐประชาสงเคราะห์ โรงเรียนห้วยก้างราษฎร์วิทยา โรงเรียนบ้านร่องกอก โรงเรียนไม้ยามิตรภาพที่ 168 โรงเรียนบ้านสันสะอาด และโรงเรียนบ้านห้วยเดื่อ